دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانی ابوالفتح نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالفتح نیریزی(جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر) »
     شیخ جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر نیریزى، فقیه، دانشمند، زاهد و مدرّس نامدار فارس در سده 6 - 7 ه . ق. بود.      قدیمترین منبعى که در آن، نام او آمده، شیرازنامه زرکوب شیرازى است. دراین کتاب، شرح احوال مستقلى از او وجود ندارد و فقط در دو مورد، ذیل شرح احوال ابومحمد روزبهان بقلى (متوفى 606 ه . ق.)، و شرح احوال مجدالدین اسماعیل نیکروز فالى ، از او یاد شده است . پس از...

شرح احوال و زندگانى ابوالعباس فضل بن حاتم نیریزى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز »
 ابوالعباس فضل بن حاتم نی‌ریزی، ستاره‌شناس و ریاضیدان نامدار ایرانی که در سده سوم و اوایل سده چهارم هجری قمری می‌زیسته است. مستشرقان به لاتینی او را آناریتیوس نامیده‌اند. این دانشمند بزرگ، آثار متعدّد و مهمی در ریاضیات و ستاره‌شناسی از خود بر جای گذاشته امّا باوجوداین، دانسته‌های ما درباره شرح احوال و زندگانی او بسیار اندک است.  او درنی‌ریزی ولادت یافت. تاریخ تولّد وی دانسته نیست، امّا با توجه به شرح احوال و تاریخ وفاتش می‌بایست در نیمه اول سده سوم...

شرح احوال و زندگانی ام سلمه بیگم
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
      ام ‏سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب‏ الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على ‏نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى ‏بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ‏ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...

نامه‌ی ششم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از احباب خود نوشته یا حبیب‌المشتاقین(1) یا سید‌العارفین(2)! فداک مَن عداک ورزقنی اللهُ لقاک(3) هرچند از شماره فزون است غم ولی تا دل تهی شود قدری برشمار نیست چه شد که یک بار آن عاقل را نسیان کامل روی نمود و تخم محبت و آشنایی جز بیگانگی ثمر نداد، قُرب مواصلت(4) به بُعد مهاجرت مبدل شد و عقده‌ی(5) غم و اَلَم غیر منحل(6) ماند با آن همه امید وفا جز جفا ظاهر نشد و با ادعای صفا وفایی...

نامه‌ی هفتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از افاخم نوشته نفسی فداؤک لا لقدری بل اری اِنَّ ‌الشعیرَ وقایهُ الکافورِ(1) اما بعد هر چند آینه ضمیرِ منیرِ بیضا نظیر(2) که نمودار تجلیّات غیبی و الهامات لاریبی(3) و مظهر عکوس(4) شموس حقایق و مطرح(5) اشعه‌ی دقایق و مَحَطِّ(6) انوار معارف و محل اسرار عوارف مثابه(7) جام جهان نما حاکی از حقایق اشیاء است آیینه‌ی خداست ضمیر منیر دوست اظهار ماجری خود آنجا چه حاجت است هُوَ البَحرُ جوداً والکِرامُ جداول هوالشمس قدرا والملوکُ کواکب(8) نسیم اخلاقش چون باد بهار...

نامه‌ی اول (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
مرحوم شمس‌المعالی نی‌ریزی به یکی از اعاظم نوشته: روحی فداک(1)، هرگاه دماغ و حالتی و فراغ و التی داشته باشید افسانه‌ی مرا گوش دهید و ماجرای مرا هوش،  افسانه [ای] که کس نتواند شنیدنش صورت حال و تمثال(2) احوال بر این منوال است که در این روزها در گوشه‌ای خزیده و طمع از عالم و آدم بریده‌ام و چشم توقع از صغیر و کبیر و برنا و پیر پوشیده و حجاب استغنا(3) بر چهره‌ی تمنّا کشیده دامن از مخالطت(4)...

زندگی نامه سلمان فروتنی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » سلمان فروتنی »
سلمان فروتنی از بزرگان آباده طشک نی‌ریز او فرزند محمد خان بود و به سال ۱۲۷۸ خورشیدی در آباده‌ طشک دیده به جهان هستی گشود. سلمان در سن ۷ تا ۸ سالگی به مکتب‌خانه رفت و از نعمت خواندن و نوشتن برخوردار گردید و پس از آن به زراعت و دامداری مشغول شد. سلمان در  سال ۱۳۰۰ خورشیدی با سروناز (دختر الیاس مهر علی) ازدواج می‌کند؛ و از این پیوند صاحب فرزند نمی‌شود. وی به سال ۱۳۲۱ خورشیدی در پی کمیاب و...

علی اصغر آزاد
دانشنامه مشاهیر » نامداران معاصر نیریز »
بنیان گذار مرکز اتمی دانشگاه تهران و رئیس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تولد 1296 شمسی نی ریز وفات 1377 تهران وی یکی از برجسته‌ترین استادان ممتاز فیزیک دانشگاه تهران و بنیان ‌گذار مرکز اتمی دانشگاه تهران است. او در سال 1296 شمسی در نی‌ریز فارس متولد شد. پدرش هدایت اله آزاد از تجار معتبر نی‌ریز و مادرش بی‌بی فاطمه بیگم خانمی فاضله (دختر حاج شیخ محمدصادق از بنیان‌ گذاران حوزه علمیه شیراز) بود. پس از گذراندن دوران تحصیلات ابتدائی...

طب نی‌ریز در گذر تاریخ
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
همانگونه که در کتاب میراث ایران گفته شده، اکثر نقاط ایران در دوران قبل و بعد از اسلام، در دانش پزشکی پیشرفت بسیار داشته است که نی‌ریز نیز از این قاعده جدا نبوده است. این کتاب توسط 13 تن از خاورشناسان، زیر نظر ا.ج.آربری تألیف شده است و آقایان بیرشک، دکتر بهاءالدین پازارگاد، عزیزالله حاتمی، محمد سعیدی، دکتر عیسی صدیق اعلم و دکتر محمد معین زیر نظر دکتر احسان یارشاطر آن را تحت عنوان «مجموعه ایران شناسی» ترجمه...

شرح احوال و زندگانی محمد حسین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد حسین نیریزی(فرزند ملامحمدتقی) »
     محمدحسین فرزند ملامحمدتقی نی‌ریزی، از خوشنویسان قلم نسخ در سده سیزدهم هجری قمری است. او در نی‌ریز، در خانواده‌ای اهل علم و هنر زاده شد. پدرش محمدتقی نیز در شمار خوشنویسانِ عصر خود بود. دانسته‌ها و اطلاعات ما درباره وی، محدود به چند اثری است که از او برجا مانده است. ۱ ـ الاسعاف فی شرح ابیات القاضی و الکشاف: این اثر تألیف خضربن عطاءاللّه موصلی (متوفی ۱۰۰۷ ه. ق.)، در شرح شواهد شعری تفسیر الکشاف زمخشری (متوفی ۵۲۸...